25. LALRUALI LEH
A HLATE Laltluangliana Khiangte
Dokunga fanu Lalruali hi kum 1924
February thlaah a piang a. Silhfa Lal fapa nen an pian rual avangin Lalnu chuan
a hmingah ‘Silhfa Lalruali’ a nih hi a ti a, Lalruali te hnam hming chu
KHIANGTE KHUPTHLANG a ni. Kum 1920-ah khan chuan an chhungin Kristian an ni
tawh a, Pastor Thangkhuma baptis an ni hlawm a, Lalruali erawh hi chu a nausen
laiin Saitual bialtu Pastor Liangkhaia Baptis a ni thung.
Lalruali hi a naupan lai atangin mi
hlim thei tak leh rual pawl thiam tak, thian pawh kawm zau tak a ni thin.
Naupang harhvang leh kawlhrawng angreng tak, mite hui khawm thiam tak a ni
thin. Thawnthu sawi te a thiam bawk a, a rualpuite chang lo, naupang zawk te
pawhin an bawr laih laih thin. An khua Silhfa-ah chuan sikul a lut ve a,
naupang ze mak tak nei a ni bawk a, lehkha zir lampang pawh a lo misa angreng
phian a, tluang takin pawl thum thleng chu a lo zir chho ta mai a. Kum 1935,
pawl thum a zir kum chuan, Chhiarkawp lam te a lo thiam angreng reuh viau
avangin an Zirtirtu Thangkhuma chuan Scholarship hmu thei turin a kum leh lama
ekzam turin a rawn a, Lalruali Pa rem tih zawng tak a ni a, chumi kum chuan a
ekzam ta lo.
Pawl thum a Scholarship lak tuma
inbuatsaih chung zelin kum 1936 January thla chuan Lalruali chu Sikul a lut ve
leh ta a. Phur takin Sikul a kal ngauh ngauh thin. Nimahsela January thla
chawhnu lamah chuan a khup a lo na a, a vûng ta tlat mai a. A khua te a sik a, a lu te a hai deuh bawk a.
A khûp mai ni lovin a malpui ding lam chu a vung zel a. Chhun-zan zawmin a mu
ta char char a. A natna chu enkawl ngaihna tehchiam a hre bawk si lova. Muhil
tha thei bawk si lo chu le, a tap ringawt mai thin. A taksa te a lo dâng bim
bem a, a malpui natna kal zel chuan a
taksa pum a khawih a, a chau ngawih ngawih a. Reilo deuh hnuah phei
chuan a malpui lai tak chu a lo var ta puap mai a, engemaw chen hnuah chuan a
hnai ta vak mai a, chu chuan a tawrh pawh a ti nuam huai zawkin a hria. He
natna hi RUHNGÊT (OSTEOMYELITIS) a lo ni a. Tun thleng hian Lalruali hian he
natna hi a la tuar a ni.
Zakdawm tiang pahnih hmangin a kal
chhet chhet thei a, vah vel hi chu a tan a harsa ang reng hle. A awmna ber chu
P.C. Synod Hospital Durtlanga RINNA WARD khi a ni a. A khuma a thu lai hmute
chuan natna nei, damlo angah an ngai kher lo ang. Khumah fel takin a thu a,
hlim hmel sarhin amah rawn dawrtute apiang a lo kawm thin. Kum 1962 khan
Hospital Evangelist atan Dr. R.K.Nghakliana’n a sawm a, chu sawmna ang chuan
May 1962 atang khan Hospital Evangelist chu a ni ta a.
Kum 1983 August thla khan a tlu sual leh hlauh mai a, chuta
chin chu tuna a awmna RINNA WARD, P.C. Synod Hospital Durtlang-ah hian a awm
chho ta ngar ngar a ni. Mi dangte tana hun a hman loh chang apiangin lehkha a
ziak thin a, hla a phuah bawk thin. Heng pahnih (thu ziak leh hla phuah) bakah
hian PANGPAR mawi tak, damlo thisen pekna bur ruak hian a siam a, pakhat Cheng
sawm (Rs 10/-) zelin miten an leisak thin. Chu chuan damdawi In khum man a tuak
ve ngat ngat a, nuam a ti ve hle thin. Ngal nget neiin pianphunga rualban lo ni
tawh mahse, hna pathum – Pathian thusawi, Lehkha ziak leh Pangpar siam hna te a
thawk ngar ngar reng a ni.
Sapho leh hnam changkang zawkte zingah hmeichhe hla phuahtu
kan hre tam lo hle. English literature kan thlir thuak chuan thawnthu (Novels)
ziaktute zingah hmeichhe hming a lang zeuh zeuh va, a then phei chu Khawvel pum
huapa lar tak takte an ni. Mahse hla phuahtu leh lemchan ziaktu chu English
Literature-ah hmeichhia hmuh leh hriat tur a awm meuh lo. Pathian fakna hla
(hymns) phuahtute zingah chuan kan hmu ve zeuh zeuh. Chutiangin European
Literature leh ram dang dang thu leh hlate han thlir kual hian hmeichhiate hian
kutchhuak lar tham an nei meuh lo. India ramah erawh chuan hmeichhe hla phuah
thiam leh zaithiam lar tak tak LATA MANGESHKAR kan nei a. Ani zet erawh hi
chuan hla a phuah hnemin a sa hnem em em thung.
Mizo zingah chuan hmeichhe hla phuah thiamte hian dinhmun
danglam tak an nei a, Mizo zinga hla phuah lat hmasate chu HMEICHHIA an ni
tlat. ZAI hming hran chawi khawpin an lo lar a, hla chanchin sawi chang
apiangin an hming lam a ngai thin. Pi Hmuaki atangin kan tan ber thin a, hun a
lo inher chho zel a, ZAI THLUK hrang paw chhuak khawpa lar Lianchhari,
Laltheri, Darmani, Darpawngi leh Saikuti te an lo chhuak zel a.
An hla leh zai thlukten mi a hneh hle mai, lar pawh an lar viau zel a ni.Hla
(Poetry) a chhal tham phuah chhuak mah suh se, Mizo hla phuahtu hmasa leh
pawimawh tak takte an nihzia chu phat rual a ni lo.
Kum
zabi 20-na chhovah chuan Kristianna-in mi a chiah hneh ta takzet a, Pathian
fakna hla a chhuak thar ur ur a. Tun thleng hian hla thar a chhuak zeih zeih
reng a, hla phuahtute zingah hmeichhia pawh an pung ve zel a ni. Kum zabi 20-na
chhova Mizo hmeichhia hla phuah thiam zinga lar ber berte chu (an lard an
indawt ni hran lovin) Romani (1910-72), Nuchhungi (b. 1914), Lalruali (b. 1924)
leh Lalsangzuali Sailo (b. 1949) te an ni a, mi dang dang te pawh an la awm na
a, Mizo Thuhlaril (Literature) zirna kil atanga thlir phei chuan khing mi
palite bak chu an awm chuang awm lo ve.
Lalruali
hian danglamna tak a nei ti ila a sual awm love. Mizo hmeichhia, hla phuahtute
zingah chuan kan sawi tak ang khan natna benvawn nei ani a. A natna hian rual
ban zo lovin a siam a. PIANGSUAL a ni ta ber mai a, mahni ke lawngin kal ve
thei hek lo le, ZAKDAWM TIANG PAHNIH hmangin a che sawn ve thei chauh a, lehkha
erawh chu a ziak thei a. Awmhmun rawtin engkim a tit a thung a ni. A khawvel
zim tak bik avangin suangtuahna a hmang nasa lehzual bike maw tih tur a ni. A
mit ngeiin kil tin kil tang hmu ve thlip thlep lo mahse, mite thusawi leh
lehkha ziak atangin khawvel a lo kawm ve a. Ama khum atangin Khawvel hi a lo ekzam
ve mai thin a ni. Amah ngeiin “ MIHRING lamah chanchin chhuan tur neilo mah
ila, harsatna tam tak kara Pathian hnathawh ropui tak takte leh a mi kaihhruai
dan te, a mi enkawl dan te a ropuizia hi, ka thih hnua han thamral mai maiah
chuan ka ui em a, lehkhabu-a ziaka dah ka duh ta a ni” a ti a.
Lalruali
hi hla phuahtu angin kan hre lar zawk na a, thuziaktu angin kutkawih a nei
hmasa zawk a ni. Ruhnget-a damlo ngang a nih avangin khawi dang maha chet
chhuah theih hauh loh lai a nei leh thin a. Kum 1954 chho kha a ni awm e, Sihfa
khuaa amah enkawltu pakhat Lalthangliana chuan amah Lalruali ang chiaha damlo
chanchin a hrilh thin a. ‘….. chu nula chu ruhnget ve bawk a nih avangin a ke
chu a malpuiah an tan ve ve a, a ban pawh a kiu chung ve ve ah an tan sak bawk
a. Kawlawm bik an siam chawp sak a,lehkha a ziak ve thin ta a. A kawlawm chu a
zak hnuaia chepin a her vel thin a, chu a lehkha ziak chu khawlin an chhu a, an
thehdarh ta chiam a, Missionary ropui tak a lo ni a….” tih thu hrilh paha
Lalruali a fuihna leh, Pathianin eng ti turin nge a duh tih ngaihtuah tura a
fuihna chuan Pi Ruali rilru chu a chhawk zang hawk mai a. Pathian rin ngamna
nun a nei thar ta hle mai a, a rilru pawh a hahdam ta viau mai. Chutih lai vel
chuan Saitual bialtu thin Pastor Liangkhaia chuan Lalruali damlo chu a han kan
a. Chumi chungchang chu amah Pi Lalruali
hian heti hian a sawi …. Chutia damlo khawhara ka awm laia, Pathian min pawlna
thu chu lehkhain ka ziak ka ziak thin a, Pastor Liangkhaia min en turin a lokal
a, ka lehkha ziak chu a en a, “Ka duh e, ka hawn ange aw” a ti a. Ka hawntir ta
a. Kristian Tlangau bu ah chuan ka lehkha ziakte chu a rawn chhuah ta hlawm a.
Ka tum loh dan takin khum chung atangin Mizoramah hian Chanchin Tha ka hril ta
zawk a ni,” tiin. Hetih hunlai hi 1954 march thla vel a ni a. Ke-a vak chhuaka,
Chhandamtu thu tlangaupui a tum em em laiin damlohna namen lovin a tlakbuak leh
rih a. Mahse, a thuziakte chuan mite thinlung a kik ta zawk a ni.
Lalruali
thuziak Pastor Liangkhaian KRISTIAN TLANGAU-a a chhuahsak te chu :
-
Thlarau
chu fiah suh u (May 1954)
-
Pathian
Thlarau duhtute tan (Feb., March, April, May leh June 1955)
-
Khawvel
pathumte chu Pathian hmaah (January 1959)
-
Hrehawmna
atanga Lawmna (May & June 1959 – ama thlalak nen)
Hetih
laia KRISTIAN TLANGAU Editor chu Upa Chawngzika a ni.
Heng bakah hian NURSE ENG thlakip Chanchinbu ah ‘Good
Friday Malsawmna’ tih leh ‘ A kungpui zawm’ tih a ziak leh bawk. Tin, thawnthu
lam pawh a ziak ve tho mai. Kum 1988 hian thawnthu pahnih SUMCHANI leh RINGA
LEH CHHANI tih te a ziak tawh a. Ka Pa chanchin leh a thlahte tih a la ziak mek
bawk. Khum chunga ziak mai thin a ni na a, a kutziak pawh chhiar a nuam hle.
Hmun fianrial leh mahni chauha inkhung hrang thin ni chuang si lovin, hla tha tak
tak leh thu tha tak tak a phuah chhuak thei hi a fakawm viau a ni.
HLA BU PUI kan tih mai thin, KRISTIAN HLA BU-ah hian
hlaphuahtu leh hla letlingtu mi 127 zingah hmeichhia paruk (6) an awm a.
Chungte chu Awmia Nu, Katie Hughes (pi Zaii), Mrs. D.E.Jones (Pi Hluii), Mrs
K.J.Sandy (Pi Sandii), Siniboni leh Lalruali te an ni a. Anni hmeichhe paruk
zaingah hian Lalruali chauh hi Mizo a ni nghe nghe.
HLA BU PUI-a thun tlak Pathian fakna hla tha tlanglawn
tak, mite pawhin an tuipui em em thin phuahtu Lalruali hian hlaphuahtu anga
hming chher a tum ngai reng reng lo. A hla phuah hian HLA BU PUI-ah hmun a luah
ve thei ang tih pawh a ngaihtuah ngai reng reng lo va, mahse a hla phuah pakhat
KA CHENNA RAM THLALER A NI LALPA” tih chu kum 1983 khan KRISTIAN HLA BU-ah telh
ani ta. Hlaphuahtu Lalruali hian 1988 July
thla thleng kha chuan hla sawmthum leh paruk (36) a phuah tawh a. A phuah
hmasak ber chu kum 1958 khan a phuah a, a hnuhnung ber (rih) chu June 30, 1988
khan a phuah thung. Kum 1984 kha Lalruali tan chuan PARCHHUAH KUM tih theih
hial tur a ni awm e, hla sawm leh pali (14) ngawt an piang hman a, hetiang reng
reng in kum dangah hla a la phuah tam ngai lo. A hla phuahho zingah ‘ Ka chenna
ram thlaler a ni Lalpa’ tih hi a lar ber awm e. A hla hmasa ber a ni bawk.
Kristian Hla Bu-a seng luh a nih hnu phei hi chuan sak a hlawh leh zual bik
emaw tih mai tur a ni.
A phuahtu Lalruali hi chuan ama hla rau rauvah chuan
THIHNA LUI AH KAN INTAWK ANG tih hla hi tha ber maiin a hria a, amah pawh hneh
berin a inhria. ‘Ka Testimony hla’ a tih erawh chu KA CHHANDAMTU KA TAWH HMA
CHUANIN tih hla a ni thung a, he hla chanchin hi sawi nuam a ti em em mai a,”
Engtik lai pawhin ka sawi peih reng a ni” a ti thlawt mai. Lalruali hian a hla
phuahte hi fel takin a vawng a, amah ngeiin lehkhabu hranpa ngat a zuah a,
chutah chuan a ziak belh zel a. A phuah ni, thla leh kum te pawh chiang takin a
thai lang zel a. Heng a hla phuahte hi a saka sak chu vek an ni a, hla thluk
thenkhatte phei chu ama siam liau liau a ni nghe nghe. Aw chi hrang kim
(Zaiplawl sak chi ang) tur erawh chu a part dang thluk remkhawm turin midang a
ruai bawk thin.
Lalruali hla phuahte hi kawng hnihah a then theih awm e.
(1) Pathian hla – 31 leh (2) Hla lenglawng -5. Lalruali hla phuah zawng zawng
hi chang khata tlar li awm vek an ni a, hla pakhat ‘An dang chuang lo,
Kalvari-ah’ tih erawh chu tlar thum pawhin a rem theih. Hla 36 zinga hla 30 te
chuan chang 4 zel an nei hlawm a, hla 5 chuan chang thum an nei a, hla pakhat
erawh chuan chang 5 a nei thung. Heng hla zawng zawng hian THUNAWN an nei bawk.
Lalruali
hian hla thu har pui pui a hmang ngailo. Mizo hlaphuahtu thenkhat ang bawkin
hla thu mawl leh mawi deuhte chu a hmagn ve zawk zawk bawk thin. Pathian hla
phuahtu a ni a, a hmingin hla lenglawng te chu han phuah ve bawk tak mahse,
Kristian rilru dik tak pu chunga phuah a ni tih a hriat em em a ni.
Lalruali hla ziarang ching chhuak tur chuan Pathian hla
leh Hla lenglawng hote hi a hranga thlir a ngai awm e. Hla lenglawng ho te hi
lo thlir hmasa dawn ila :
(i)
Hla lenglawng -
Mitthi ngaih hla leh
(ii)
Hla lenglawng -
Hun hlui ngaih hla tiin then chhawng leh ila
Hla
phuahtu Lalruali chuan a nu thi tawh ngaihtuah chhuah chang a nei thin a. Tum
khat chu Damdawi in tualah a naupan lai hun te leh a nuin a duat thin ziate a
ngaihtuah ulh ta tlat mai a, tual zawlah chuan a vak a vak a, lungleng tak
chunga a tei a tei lai chuan a ngaihtuah ang deuh chiaha ngaihtuahna lo hmang
thin ve bawk nurse pakhat, a hming Vanlalhruaii chuan ‘Nu ngaih hla’ phuah
turin a rawn ngen ta tlat mai a. Chu chu chhangin,
Ka chun thangvan sanga kai hnu Ngaih lai kan bang thei dawn nem maw Hlim thla te mai hi maw ka chan
tawk, Anka min hlan thei ta si lo ve.
Tiin a chham chhuak a.
Mihring dinhmun hrilhhai
thlak tak atanga khawvel hman kumkhua ngawt mai leh lungleng reng maia khawsak
chu a Kristianna rilru chuan a phal thei lo va. Inthen ngai tawh lohna hmun tur
suangtuahna chuan a lunglen a hnem ta ber a ni.
Kum 1984 khan an khua Sihfa-ah a u nupui in a boralsan a.
Ani Lalruali chu a chiava em avangin Sihfa khua han thleng chho ve zia a ni si
lo va. A rilru leh suangtuahna zawng zawng chu Sihfa khuaah a cheng a, a taksa
Durtlanga awm chung chuan a mitthla chuan a chhungte ho fuankhawm chu a hmu
reng mai si a, a tihngaihna dang hrelo chuan hnemtu an awmloh zia hla in a
phuah chhuak nghe nghe.
HUN LEH HMUN HLUI ngaih tina ve chi tak a nih vangin an
khaw hlui chanchin te hi a ngaihven em em thin mai a. ‘Sihfa khua mai mai’
tihsak theih ngawt pawh a ni hauh lo mai a. Kum 1968 Favang lai khan Thangkima
zin vak vel chuan Sihfa khua a tlawh thu leh an in dinna hmun te chu hling bawh
hmun mai a nih tawh thu ha’n hrilh nak chuan, Lalruali lung chu a leng thar ta
em em mai a. ‘Sih khaw Zopui’ ti meuhvin Sihfa khua khua chu a’n au chhuahpui
leh ta a. Mithhi ngaihna chu mihring atanga chhuak a ni
a, Thlamuantu dik tak chu Pathian chauh a ni zel si a. Thih hnuah chuan HMANGAIHTU
fAKIN ringtuten an hun an hmang tawh dawn a ni. Lalruali
phuah Pathian hlate hi kil thum atangin I lo thlir thung dawn teh ang –
(1) Khawvel
thlirna - Lei hrehawmna Puitu/ Hruaitu
mamawhna hla
(2) Vanram
thlirna -
Chhandamtu ngaihna leh Beiseina hla
(3) Fakna
leh Chawimawina - Pathian
ropuizia puanna hla
1. KHAWVEL
THLIRNA :
Hlaphuahtu
Lalruali hian he khawvelah hian tanpuitu leh kaihruaitu a mamawh zual em em a.
A tleirawl dawn ek ek tih atangin natna khirh takin a bawm tan a, chu natna
chuan a bawh zui ta zel a, taksa dam fel tih a nei thei ta mang lo va, zual leh
lanchhuah chang a nei a ni ta reng mai si a. Chu harsatna buru tak chuan tun
thleng hian a la thlah lo va. Naupang sikul kal tan rual a nih lai atang reng a
Pathian ngaihsak mi tak a lo ni hlauh zawk a, chu chuan a nun khua a tinuam ta
hle pawh a. Pathian hmu fiah hle lo phei se la chu, Lalruali nun kawng baka
hrehawm zawk tur hi Mizote mit hmuhah a tam lo hle.
Ruhnget pai reng chung chuan a lo thang
lian a, a kawng chung lam chauh him in, a sakhmel hlim sarh mai chu miten hmu
thin mahse, a kawng hnuai lam an thlirpui chang apiangin khawngaih hmel an
lantir thin. Natna dang dangin a tlakbuak chang a awm fo bawk nen, chutiang
reng reng chuan a hun a hmang thin.
Kum 34-a upa a lo nih chuan a natna
pangngai (ruhnget) bakah lung lam natna a nei tel ta lehnghal a, Sihfa-a SYNOD
DISPENSARY-ah a awm ta nghe nghe a. A tawng zawngin emaw, engemaw thawm hlekah
chuan tawng pawh tawng ri hlei thei lovin a awm a, thil ri hlekin a tihbuai
thin avang leh a marte hial a tih khawloh thin avangin Pi Hruaii (Miss G.M.
Evans) chuan pindan hrangah dahin, a awmna kawngkapui chungah chuan ‘BIAK LOH
TUR’ tih hi a tar kalh mai a. Chutih laia rilru chu amah Lalruali chuan heti
hian a ziak :
“…. Ka rilru a mangang hle mai thin a. Ke
bai tawh nak alaia, tawng theilo han nih leh nghal si a, chhungte hnen pawha
awm thei lo han nih ngawt mai chu, ka dinhmun chu a hniam tawpkhawk ta ni hian
ka hria…” tiin. Pathian hnenah pawh dilna tam tawk thlenin a inhria a, a vui
lek lek tawh a, chutia mangang taka a awm lai chuan zan khat chu Pathian
hmangaihna ropuizia leh tawrhna nasatzia chu a la fuh ta hle mai a. A thinlung
chhunga lawmna thuruk hlimawm tak lo thleng chu hlaa chham chhuah a ngai ve ta
tlat mai a. Tun hma zawnga hla la phuah ve ngai reng reng lo chuan a zan a
zanin, khawvar hnaih tawh lamah hla a’n ziak ve ta zawt zawt mai a. Ar lo
khuang thliai thliai te chuan a hla dawn thar diai mai chu an rawn sak sak
nghal emaw a ti hial a. Chu a hla phuah hmasak ber mai chu KA CHENNA RAM
THLALER A NI LALPA tih hla hi a lo ni ta a. Chu hla chang li leh a thunawn,
tlar 20 laia sei chu November ni 29, 1958 zing dar hnih bawr velah ziak chhuah
a lo ni ta a. Upa Rokunga (RIP) khan a thluk nalh takin a siam a, hla lar tak a
lo ni ta nghe nghe a ni.
2. VANRAM THLIRNA :
Mizo
hla phuah thiamte rilru kaihruaitu ber pakhat chu Vanram hi a ni. Khawvel hi
‘lei ninawm’ tia an chhal rual rualin Vanram chu nuam zawng zawng awmna hmuna
an ngaih thin avangin chu hmun chu an ngai thin a ni. Lalruali pawh hian
‘Chhandamtu hmel hmuh hlan’ te pawh a lo nghakhlel viau tawh a ni awm e.
3. FAKNA LEH CHAWIMAWINA :
Hla phuah tur hian khawvel
hrehawm tih chang te neiin Vanram te han ngai viau thin mah se, engkim bul leh
tawpna chu Pathian a ni tih a hrechiang hle bawk. Mahni inpumpek hmangaihna,
mahni inhlana min hmangaihtu fak leh chawimawi ve hi mihringte tih makmawh a
nih a hrechiang em em a ni. Pathian hming ti chungnung lur turin mitinte a sawm
vel a, a nunna hial hlan pawh a hnial ta lo. Hlaphuahtu
Lalruali leh a kutchhuak, thilte kan han thlir thuak thuak a. Hla ziak ni lovin
thuziak tluangtlam (Articles) leh thawnthu (Novels) hialte pawh a lo ziak ve
tawh tih kan tarlang tawh bawk a. Thlitletna ni pah fawmin han tuihnih tur lai
dap khawm dawn ila a tha awm e.
Lalruali hi mi taima tak leh mi tumruh tak a ni. Lehkha
thiam bik leh talent nei tha chung chuang a ni lo tih chu a lang reng a, mahse
a rilru a thil a vei zawng leh ngaihtuahna vak vel thu hlawm zei thum thuziak,
thawnthu leh hlaa a lo vawng tha thin hi thil lawmawm tak a ni. Suangtuahna
khawvela in chi thum sa thei kawpin a rilru a lo seng a, thangthar zel thlengah
a hming hi a dai ngai tawh lovang.
Mizo hla te hi kalhmang fel tak nei a, thupui malkhai
bing nei tura phuah chhuah a ni meuh lo. Ram ngaih hla(Patriotic) te, Khuarel
hla (Nature) te leh Pathian fakna (Devotional) hlate pawh hi a infin khawm deuh
burh mai a. Thliar hran thiam pawh a har hle. Chumi zei hrulah chuan Mizo
hlaphuah thiam dangte ang bawkin Lalruali pawh hian thupui pakhat behchhan deuh
bikin eng hla mah a phuah thei lo. Hla lenglawng ngaih turte pawh a tawpah
chuan Kristianna rilru takin a titawp leh thin. Pathian hla rau rauah pawh hian
thlur bik a nei hrang hlei thei lo. Mimal lawmthu sawina leh tawngtaina te, khawvel
thlirna leh nakin hnu lam suangtuahna te, harsatna chi hrang leh thupui dang
dangte pawh a infin khawm leh burh thin a, thlei dan tak tak theih a ni lo.
LALRUALI HLATE hi chik taka thlir chuan KHAWVEL HREHAWM
PUMPELH DUHNA leh VANRAM NGAIHNA hla deuh vek an ni. Hla phuahtu mihring
mihrinna kawngin a zir pawh a ni ang e, Lalruali hlate hian MUANNA an hmachhuan
thui hle. Engmah lo atanga bul tanna khawvelah hian engmah lo bawka kan ral leh
thin tho tho avangin hlaphuahtu Lalruali pawh hian hlun lo tur khawvel hi chu a
en khum a. RAM ROPUI LEH KUM HLUN TUR KHAWPUI MAWI lam chu a thlir zawk thin a
ni. Lalruali hla phuah hmasak dan
indawt chu hetiang hi a ni. A hmasa pahnihte hi Sihfaa a phuah an ni a, a dang
zawng hi chu Durtlanga a phuah vek an ni.
1.
Ka chenna ram thlaler a ni Lalpa November 29,1958
2.
Hmanah Eden huan mawi takah chuanin June 1961
3.
Khawvel lawmna, min kalsan rawh June 1962
4.
Aw Lalpa, min hre reng ang che October 31,
1962
5.
Buaina leh thlemna kar atang hian March 1964
6.
Chungnungbera Pathian rilru November 1964
7.
Chak lo ka ni Lalpa, min pui rawh January 1965
8.
Hneh theih loh nun ka nei February 1965
9.
Thawhlehna ni, hnehna ni lawmawm chu April 1965
10. Isua
chauh misualte thian a ni November
1966
11.
A zal ta maw, lungduh mi khaw dai hnawmah 1967
12. Zaia ka
awih Sih Zo khawpui 1968
13. An dang
chuanglo,Kalvariah (Lo haw thuai rawh) 1973
14. Ka
hmangaih Isua ka pe 1973
15. Han
dawn ila, lei hringnun hi April 24, 1974
16. Aw,
Bethlehem mipui pungkhawm chuan December 1982
17. Rinna
mitin ka han thlir a 1983
18. Ka
Chhandamtu ka tawh hma chuanin(testimony) March 6, 1984
19. Lairil
puanna a awm lo ve June 1984
20. Hrilin
sawi thiam dawn mah ila June 1984
21. Ka
chung thangvan sanga kai hnu June 1984
22. Ka
kalna kawng thim takah hian(Eng ropui ber) July 10, 1984
23. Hmangaihtu
hmel hmuh ka chak e(Thihna luiah) July 20, 1984
24. Tui leh
leilung pawh an awm hmuin (Kristaa nun) August 1984
25. Kan ram
sual bawiha a tan lai chuan (Lalpaah) Oct 20, 1984
26. Lei
hmun khawhar tahna ram hi October 1984
27. Khawvelah
hian ka lo piang a(Ka pian chhan) Nov. 1984
28. Genesaret
dil kam mawi takah chuanin (Kei pawh) Nov
1984
29. An sawi
Bethlehem tlangah chuan Nov 21, 1984
30. Ka han
thlir a, kan vangkhaw tlangpui khian Nov
28, 1984
31. Pa
Pathian thuthlung lawmawm chu Nov. 1984
32. Kum sul
liam hnu ka han dawn kir hian March 20, 1985
33. Damchhung
nun kawng ka han thlir vel a May 26, 1985
34. Awmlai
lunglian vei vang hian maw Nov 11, 1986
35. Kan ram
sual bawiha a tan lai chuan (Centenary Hla) Aug
5, 1987
36. Kan pi
leh pute kha (Durtlang Damdawi In Diamond Jubili hla) June 30, 1988
Comments
Post a Comment